"หมากรุกจีน"ศาสตร์และศิลป์ในการบริหาร
กล่าวคือ ศาสตร์ เป็นการสอนให้รู้ ส่วน ศิลป์ เป็นการสอนให้ทำ
หมากรุกจีนหรือ Xiangqi จัดเป็นเกมกีฬาที่มีประวัติศาสตร์และรากฐานที่ยาวนาน
อีกทั้งยังแพร่หลายไปทั่วโลก เนื่องจากมีชาวจีนแพร่กระจายอาศัยอยู่ทั่วทุกมุมโลก
หากย้อนกลับมาดูเมืองไทย ดินแดนซึ่งมีชาวจีนและชาวไทยเชื้อสายจีนอาศัยอยู่ไม่ใช่น้อย
เป็นที่ฉงนว่าเหตุใดจึงมีคนเล่นหมากรุกจีนน้อย โดยจะว่าไปแล้ว
หากเปรียบเทียบกับบ้านใกล้เรือนเคียงอย่าง มาเลเซีย อินโดนีเซีย หรือแม้กระทั่ง เวียดนาม
นักหมากรุกจีนของเรายังล้าหลังกว่าเขามากทั้ง ๆที่ไทยเรามีสัมพันธ์ภาพอันแนบแน่นกับประเทศจีน
(อาจจะมากกว่าบางประเทศเสียด้วยซ้ำ)
โดยตัวหมากรุกจีนเองนั้น ให้ทั้งความสนุกสนาน และประเทืองปัญญาไปในตัว
จัดว่าเป็นงานอดิเรกหรือสันทนาการที่ดีอย่างหนึ่ง บางท่านใช้เพื่อเป็นการพักผ่อนหลังคร่ำเคร่งกับการงาน
บางท่านที่เป็นผู้สูงวัยก็ได้หมากรุกจีนเป็นเครื่องบริหารสมอง เพื่อป้องกันโรคซึมเศร้า
เนื่องเพราะคนวัยหลังเกษียณหากสมองไม่ถูกใช้งานจะเสื่อมประสิทธิภาพลงอย่างรวดเร็ว
อาจจะเป็นบ่อเกิดของโรค สมองฝ่อ และ อัลไซเมอร์ เป็นต้น
ส่วนเด็ก ๆหรือเยาวชน หากให้ความสนใจหันมาเล่นหมากรุกจีนกันมากขึ้น
ก็จะเป็นการใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ต่อตัวเอง
ซึ่งนั่นย่อมดีกว่าการเอาเวลาไปเล่นเกมส์คอมพิวเตอร์ที่กำลังแพร่ระบาดอยู่ในปัจจุบัน
โดยตัวหมากรุกจีนเองนั้น ได้แฝงไว้ด้วยศักยภาพในการบริหารงานและบุคคล
เปรียบได้กับในสังคม ย่อมต้องมีบุคคลที่หลากหลาย อันมีความชำนาญในแต่ละสาขาวิชาที่แตกต่างกัน
คำถามคือ ทำอย่างไรจึงจะใช้บุคคลากรเหล่านี้ได้อย่างเหมาะสมและถูกต้อง
กล่าวอีกนัยหนึ่งก็คือเป็นการบริหารจัดการและใช้ทรัพยากรที่มีอยู่ให้เกิดความคุ้มค่าสูงสุด
อาจกล่าวได้ว่าผู้ที่เล่นหมากรุกจีนก็เปรียบเสมือนผู้บริหารองค์กรๆหนึ่ง
จากการที่ได้ฝึกหัดเรียนรู้การเล่นหมากรุกก็เปรียบเสมือนได้ฝึกปรือวิชาบริหารจัดการนั่นเอง
กีฬาหมากรุกมีส่วนส่งเสริมให้คนได้เรียนรู้ถึงการแพ้ชนะ ฝึกให้รู้จักที่จะแพ้รู้จักที่จะชนะ
ยามแพ้ก็ไม่ท้อถอยหรือเสียกำลังใจ ดั่งคำพูดของนักหมากรุกชั้นหัวแถวคนหนึ่ง
ที่กล่าวไว้ว่า "พ่ายแพ้สู้ใหม่ พ่ายแพ้สู้ใหม่ จนได้ชัยมา "
ขณะที่ยามชนะก็ไม่ลิงโลดดีใจเกินไป
จนถึงขั้นเยาะเย้ยทับถมคู่ต่อสู้ของตน อันเป็นการปลูกฝังสปิริตและความมีน้ำใจนักกีฬา
หมากรุกหยั่งรู้จิตใจคนได้
นักหมากรุกที่มีความสังเกตุ จะตระหนักได้ว่าหมากรุกสามารถบ่งบอกบุคลิกและอุปนิสัยของคนเล่นได้
การได้เล่นหมากรุกกับผู้ไดก็เปรียบเสมือนกับการได้อ่านคนผู้นั้นไปด้วยในตัว
อันนี้เป็นข้อดีหรือประโยชน์ของหมากรุกที่ทุกคนอาจจะมองข้ามไป
- อื่อ เต็ก เม้ง -