[ กลับหน้าหลัก ]

เกร็ดความรู้เรื่องอุปกรณ์ หมากรุกไทยและสากล



หมวดกระดาน
- หมากรุกไทย
กระดานเป็นตารางลายโปร่งไม่สลับสีเหมือนกระดานหมากออสหรือกระดานหมากรุกสากลในแนวทะแยงมุม
File แนวตั้ง ใช้สัญลักษณ์ ก-ญ เป็นตัวแทนในแต่ละช่อง
Rank แนวนอน ใช้สัญลักษณ์ 1-8 แทนหมายเลขประจำหลัก
จุดตั้งของไฟล์และแรงค์ ใช้บอกพิกัดช่องต่างๆบนกระดาน
(การวางตัวหมาก กำหนดให้สีขาววางตัวหมากแรงค์ที่ 1-3 และสีดำวางแรงค์ที่ 6-8 เสมอ)
สีขาวเป็นฝ่ายเปิดหมากก่อน
-กระดานหมากรุกสากล
ระบบพิกัดตาราง (Grid system) 8x8 แบบเดียวกับกระดานหมากรุกไทย
File แนวตั้ง แทนด้วย a-h (ใช้ตัวภาษาอังกฤษพิมพ์เล็กเสมอ)
Rank แนวนอน แทนด้วย 1-8 (ใช้เลขอารบิก)
ช่อง a1 เป็นสีดำเสมอ และ h1เป็นสีขาว
ระบบตารางเป็นสองสีแบบตารางหมากฮอสในแนวทะแยงมุม

โดย : TBGNews Member [ 28/08/2012, 10:25:03 ]

1



การเซตอัพตัวหมาก (การเรียงตัวหมาก)
-หมากรุกไทย
สีขาว(สีอ่อน) เรียงแนว 1-3 ดังนี้ ซ้ายไปขวา
เรือ (ร) ม้า (ม) โคน (ค) ขุน (ข) เม็ด (ม็) โคน (ค) ม้า (ม) เรือ (ร) อยู่ แรงค์ที่ 1
วางเบี้ยคว่ำ 8 ตัว ในแรงค์ที่ 3 และเบี้ยคว่ำขาวไปหงายเบี้ย(หง)ในแถวที่ 6 (แนวเขตแดนเบี้ยคว่ำดำ)
สีดำ (สีแก่) หมากศักดิ์ใหญ่เรียงในแถวที่ 8 จากซ้ายไปขวาเรียงเหมือนกับสีขาวเช่นกัน
เบี้ยคว่ำดำ เรียงแถวที่ 6 และไปหงายเบี้ยที่แถวที่ 3 (เขตแดนเบี้ยคว่ำขาว)
ตัวย่อในวงเล็บ เป็นสัญลักษณ์ที่นิยมใช้บันทึกหมาก(บันทึกเกมการเล่น)
พบเห็นได้ในตำราหมากรุกไทยทั่วไปอาจมีผิดแผกแตกต่างจากนี้บ้างในตำรารุ่นเก่าๆ แต่ตำรารุ่นหลังๆยุค พ.ศ.
2534-ปัจจุบัน ตั้งแต่สยามกีฬา พี่ขุนก้องจัดทำมาจนถึงตำราหมากรุกไทยยุคปัจจุบัน นิยมใช้อักษรย่อแบบนี้
จึงขออ้างอิงไว้แบบนี้ครับ
-หมากรุกสากล
สีขาว เรียงแถว 1
Rook [R] , Knight [N], Bisop [B], Queen [Q] ,King [K], Bishop [B], Knight [N], Rook [R]
เบี้ยคว่ำ Pawn เรียงที่แถว2 (แตกต่างจากหมากรุกไทย)
สีดำ จากซ้ายไปขวา Rook Knight Bishop King Queen Bishop Knight Rook
เบี้ยคว่ำ Pawn วางที่แถว7
การโปรโมทหงายเบี้ย pawn promotion เมื่อเบี้ยเดินไปสุดขอบกระดานของฝ่ายตรงข้าม (แถว8 สำหรับขาวและแถว 1
สำหรับสีดำ) ผู้เล่นสามารถเปลี่ยนเบี้ยคว่ำเป็นหมากศักดิ์ใหญ่ได้ โดยเลือก จาก ควีน เรือ บิชอพ หรือ ม้า
ตัวใดตัวหนี่ง ดังนั้นในเกมหมากรุกสากลเกมๆหนึ่งจึงมีหมากตัวใหญ่ได้มากกว่าหนึ่งหรือสองตัว

ข้อควรรู้และปัญหาที่พบเห็นเสมอในกรณีผู้เริ่มต้นหัดเล่นหมากรุกไทยและสากล
1 หมากรุกไทยเบี้ยคว่ำโปรโมทเลื่อนยศได้สูงสุดแค่เบี้ยหงาย(เม็ด)ที่แถว3 หรือแถว 6 แต่ หมากรุกสากล
เบี้ยหงายที่สุดขอบกระดาน(แถว1หรือแถว8)และให้เลือกเลื่อนยศเป็นตัวใหญ่ Q,R,B,N ตัวใดตัวหนึ่ง
2 หมากรุกไทย ขุน (King) วางอยู่บนตารางค่อนด้านซ้ายมือผู้เล่น (ง1 หรือ จ8) แต่ หมากรุกสากล white King
วางช่อง e1 (สลับกับหมากรุกไทย) และ black King วางช่อง e8 (ตรงกับหมากรุกไทย)
3 เม็ดหรือควีน(สำหรับหมากรุกไทยหรือหมากรุกสากล)
หมากรุกไทย เม็ดวางช่อง จ1 และ ง8
ซึ่งอยู่ในแนวทะแยงมุมเดียวกันทำให้กินแลกกันได้(พบเห็นได้เสมอบางครั้งวางเม็ดผิด
เปิดเกมไปจนถึงกลางกระดานถึงมาเห็น)
หมากรุกสากล white Queen ขาววางช่องสีขาว d1 และ black Queen วางช่องสีดำ d8
เม็ดมีค่าน้อยในหมากรุกไทยเหนือกว่าเบี้ยคว่ำเล็กน้อย แต่ควีนในหมากรุกสากลมีค่ามากเหนือกว่าเรือ ม้า
บิชอพอีก
4 หมากรุกไทย เบี้ยคว่ำเดินไปข้างหน้าทีละช่อง
หมากรุกสากล เบี้ยคว่ำตาแรกเลือกเดินหนึ่งหรือสองช่องได้ และมีการกินผ่าน (ดูกติกาการเล่นหมากรุกสากล)
หมากรุกไทย ไม่มีการเข้าป้อม แต่หมากรุกสากลมีการเข้าป้อม

โดย : TBGNews Member   [ 28/08/2012, 11:18:51 ]

2



หมวดนาฬิกา
นาฬิกาหมากรุก (Chess clock)
จากภาพเป็นนาฬิกาแบบเข็ม(อนาลอก) ซึ่งพบเห็นในการแข่งขันหมากรุกไทยรายการต่างๆอยู่เสมอๆ
นาฬิกามี 2 หน้าปัด ใช้แทนเวลาผู้เล่นแต่ละฝ่าย
โดยมีปุ่มกดฝ่ายขาวและดำอยู่บนนาฬิกาเมื่อผู้เล่นเดินหมากฝ่ายตนแล้ว
จึงกดนาฬิกาเพื่อให้เปลี่ยนเป็นจังหวะเวลาฝ่ายตรงข้ามเดิน
ที่หน้าปัดนาฬิกาทั้งสองฝั่งจะมีธงแดง (พลาสติกติ่งเล็กๆสีแดงใกล้เลข 12)
ใช้สำหรับเป็นตัวตัดสินว่าเวลาฝั่งใดหมดก่อน(แพ้เวลา)
ตัวอย่าง กำหนดให้แข่งขันเกมหนึ่งให้เวลาฝ่ายละ45 นาที
จะเซตนาฬิกาที่เริ่มต้นที่ 11.15 น
ทั้งสองหน้าปัดจากนั้นฝ่ายดำกดนาฬิกาเริ่มต้นเกม(เวลาฝ่ายขาวเดินเริ่มต้นเกม) จากนั้นผลัดกันเดินหมาก
(เดินหมากแล้วจึงค่อยกดนาฬิกาฝ่ายตน และใช้มือข้างที่จับตัวหมากเป็นมือที่กดนาฬิกา)
หากเกมยังไม่สิ้นสุดจบเกมไม่ได้ (ไม่มีการรุกขุนจน) ฝ่ายที่เวลาหมดคือเข็มยาวมาแตะเวลา 12.00 น
ธงแดงฝ่ายนั้นจะสะบัดแสดงว่าธงตกหมดเวลาของฝ่ายนั้น
(จากประสบการณ์ที่สังเกตการณ์อยู่ในสนามแข่งขัน เมื่อเวลาธงใกล้ตก
ผู้เล่นควรชูมือเรียกกรรมการมานั่งประจำโต๊ะเพื่อคอยตัดสินเกม
เพราะบางครั้งเวลาหมดแล้วผุ้เล่นยังคงนั่งเล่นกันต่อ แบบว่านักกีฬาไม่รู้ตัวว่าเวลาหมด

โดย : TBGNews Member   [ 28/08/2012, 11:41:22 ]

3



(ซ้าย)นาฬิกาดิจิตอล DGT 2010 The official FIDE Chess clock
จากภาพน่าจะเป็นรุ่นล่าสุดที่มีใช้ในประเทศไทย
(หน่วยงานที่มีนาฬิกาดิจิตอลนี้ เท่าที่ทราบมีที่สมาคมหมากรุกสากลแห่งประเทศไทย TCA และ
มหาวิทยาลัยชินวัตร (SIU)
และกลุ่มบางกอกเชสคลับ)
ใช้ถ่าน 2A 2ก้อน มีปุ่มON/OFF ด้านล่าง
ตัวเครื่องแกร่งทนทานดี และโรงงานเซตอัพระบบเวลามาให้เรียบร้อยและยังมีโหมด manual
setให้ตั้งเวลาเองตามใจชอบได้อีกด้วย
ด้านล่างนาฬิกามีหมายเลข option 01-36 เป็นค่าที่โรงงานเซตมาให้แล้ว เช่น 01 time blitz เกมเร็วสายฟ้า
5 นาที
02 Time rapid เกมเร็ว 25 นาที
17 Bonus Fisher slow 1hour 30min + 30sec/move
(เกมยาว standard 1.30 ชั่วโมงและทดเวลาต่อทีเดินแต่ละก้าว 30 วินาที)
03 manual set ให้ออกแบบระบบเวลาเองตามใจชอบ จะต่อเวลา หรือทดเวลายังไงตามใจฉัน
ข้อดีของนาฬิกาดิจิตอลคือ
1 เมื่อเวลาหมด(ธงตก)จะมีรูปธงโชว์ที่หน้าปัดแผ่หราให้ดูบนหน้าจอเป็นหลักฐานชัดเจน
2 การใช้งานหลากหลายกว้างกว่านาฬิกาแบบเข็มอนาลอก
เพราะสามารถ ตั้งเวลาได้หลายแบบ หรือออกแบบการต่อหรือทดเวลาของผู้เล่น
เมื่อฟังก์ชั่นกว้างกว่าทำให้ราคาสูงกว่าเช่นกัน
3 มีความแข็งแรงทนทานกว่านาฬิกาอนาลอก
4 เป็นรุ่นมาตราฐานที่ ทั่วโลกนิยมใช้ และ FIDE ให้การรองรับใช้ในสนามแข่งขันของ FIDE Rating

โดย : TBGNews Member   [ 28/08/2012, 12:04:15 ]

4



ตัวหมากรุกไทยและสากล
จากภาพ
ตัวหมากรุกไทยไม้ ชุดนี้เป็นของสะสมของคุณวินัย ลิ้มดำรงค์ชิต
มอบให้กับเวปไทยบีจีเพื่อใช้ในการอ้างอิงและการศึกษา ไม่ใช่ชุดมาตราฐานที่ใช้ในงานแข่งขัน
ปกติในการแข่งขันหมากรุกไทยเราจะใช้ตัวหมากรุกพลาสติกที่วางขายในท้องตลาดนะครับก็มีหลายแบบแต่รูปทรงคล้า
ยๆกันมองปราดเดียวก็รู้ว่าเป็นตัวหมากรุกไทย
วันหลังคงต้องเอาชุดหมากรุกไทยแบบต่างๆมารีวิวกันในกระทู้นี้เพื่อให้ข้อมูลครบถ้วนสมบูรณ์
สำหรับหมากรุกสากล
ในภาพเป็นชุดตัวหมากมาตราฐานที่ใช้ในการแข่งขัน โดยผลิตจากแถวๆชัยนาทบ้านใกล้เรือนเคียงเรานี่เอง 555
โดยปกติชุดหนึ่งนี่จะแถมควีนขาวและดำมาให้อีกอย่างละหนึ่งตัวเพราะผู้เล่นส่วนใหญ่นิยมเปลี่ยนเบี้ยเป็นคว
ีน หากไม่มีอย่าลืมเรียกของแถมจากผุ้ขายนะครับเพื่อนๆเดี๋ยวจะเสียสิทธิ์

โดย : TBGNews Member   [ 28/08/2012, 12:16:16 ]
 
  E-mail: webmaster@thaibg.com Copyright 2002-2024@www.ThaiBG.com (Thailand), All Rights Reserved  
 
  Sponsors