ระเบียบและกติกาการแข่งขัน
หมากฮอส กฟภ. โอเพ่น ครั้งที่ 9 ปี พ.ศ. 2548
1. อุปกรณ์การเล่น
ให้ใช้ตัวหมากและกระดานที่คณะกรรมการจัดการแข่งขันจัดไว้ให้
2. การเตรียมการเล่น
ให้คู่เล่นนั่งหันหน้าเข้าหากัน วางกระดานไว้ตรงกลางระหว่างคู่เล่น โดยให้มุมเดี่ยวอยู่ทางซ้ายมือ
มุมคู่อยู่ทางขวามือ มีหมากสำหรับใช้เล่นฝ่ายละ 8 ตัว วางอยู่ในตาเดินทั้งแถวหลัง และแถวถัดไป แถวละ
4 ตัว และ มีกรรมการผู้ตัดสิน 1 คน
3. กำหนดเวลาเดินหมาก
3.1 ให้เวลาคิดครั้งละไม่เกิน 2 นาที เมื่อเวลาผ่านไป 1 ½ นาที กรรมการจะแจ้งให้ทราบ
และเมื่อครบ 2 นาทีแล้ว กรรมการจะเตือนให้เดิน ผู้เล่นต้องเดินทันที
หากไม่ยอมเดินให้ปรับแพ้ในกระดานนั้น
3.2 ในแต่ละกระดานให้โอกาสขอเวลาพิเศษสำหรับตรึกตรองเพิ่มอีก 5 นาทีได้ ฝ่ายละ 2
ครั้ง โดยผู้ขอจะต้องแจ้งให้ทราบก่อนกรรมการเตือนให้เดิน
4. การจับหมากเดิน
ให้ใช้แบบจับตัววางตาย เมื่อผู้เล่นแตะหมากตัวใดต้องจับตัวนั้นเดิน จะเปลี่ยนไปจับตัวอื่นเดินไม่ได้
เว้นแต่หมากตัวที่แตะนั้นไม่มีตาเดิน หรือคู่เล่นเตือนว่ามีหมากตัวอื่นมีโอกาสกินได้
และเมื่อวางตัวหมากลงที่ตาใดแล้วจะเปลี่ยนไปวางตาอื่นไม่ได้
5. การเดินหมาก
5.1 ให้ผลัดกันขึ้นหมากก่อนฝ่ายละ 1 กระดาน ฝ่ายใดจะเป็นผู้ขึ้นก่อนในกระดานแรกให้
กำหนดโดยวิธีเสี่ยงทาย
5.2 ให้ผลัดกันเดินหมากฝ่ายละ 1 ครั้ง
5.3 หมากที่ยังเป็น เบี้ย เดินตามตาทแยงไปข้างหน้าได้ครั้งละ 1 ตา ห้ามเดินถอยหลัง
5.4 เบี้ย ที่เดินขึ้นไปจนถึงตาแถวหลังของฝ่ายตรงข้ามให้ถือเป็น ฮอส ให้คู่เล่นใช้เบี้ยสี
เดียวกันอีกตัวหนึ่งวางซ้อนไว้เป็นสัญญาลักษณ์เมื่อเป็น ฮอส แล้ว จะเดิน
หรือกินกลับทันทีไม่ได้จนกว่าคู่เล่นจะเดินก่อน
5.5 ฮอส สามารถเดินหน้าหรือถอยหลังได้ตามแนวทะแยงทั้ง 4 ด้าน โดยไม่จำกัดจำนวน
ตาเดิน
5.6 ถ้าผู้เล่นฝ่ายหนึ่งเดินหมากผิดกติกา คู่เล่นมีสิทธิเตือนให้แก้ไขเสียให้ถูกต้องก่อนเดิน
หมากของตนเอง หากไม่มีการเตือนให้ถือว่าการเล่นเป็นไปอย่างถูกต้องตามกติกาแล้ว
6. การกินหมาก
6.1 ลักษณะการกิน เมื่อหมากของฝ่ายหนึ่งขวางทางเดินหมากของอีกฝ่ายหนึ่ง และมีตาว่าง
ในแนวเดียวกันถัดหมากที่ขวาง ฝ่ายที่ถูกขวางต้อง กิน
โดยจับหมากตัวที่ถูกขวางข้ามหมากตัวทีขวางไปวางที่ตาว่างนั้น แล้วยกหมากที่ถูกกินออกจากกระดาน
6.2 เมื่อมีโอกาสกินได้ต้องกิน ถ้าผู้เล่นเดินโดยไม่ยอมกิน คู่เล่นมีสิทธิ์เตือนให้กินเสียให้ถูก
ต้องเสียก่อนเดินหมากของตนเอง หากไม่มีการเตือนให้ถือการเล่นเป็นไปอย่างถูกต้องตามกติกาแล้ว
6.3 เมื่อมีโอกาสกินได้หลายแบบจะกินแบบใดแบบหนึ่งก็ได้
6.4 เมื่อมีโอกาสกินได้หลายต่อต้องแสดงการกินทีละตัวให้ชัดเจนจนกว่าภาวะการกินจะสิ้น
สุด
7. การแพ้
การแพ้ในแต่ละกระดานเกิดจากกรณีใดกรณีหนึ่งดังนี้.-
7.1 หมดตัวเดิน
7.2 หมดตาเดิน
7.3 ผู้เล่นยอมแพ้
7.4 ถูกปรับให้แพ้
8. การปรับให้แพ้
ผู้เล่นจะถูกปรับให้แพ้ในกรณีใดกรณีหนึ่ง ดังนี้.-
8.1 จงใจทำให้สถานะผิดไป เช่น เอาตัวหมากออกไปหรือเพิ่มเข้าหรือจงใจทำให้ตัวหมาก
เคลื่อนที่ตั้ง
8.2 ขอความช่วยเหลือจากผู้อื่นด้วยวิธีการต่าง ๆ
8.3 ใช้เอกสารที่เกี่ยวกับหมากฮอส
8.4 ใช้กระดานอื่นลองเดิน
8.5 ไม่ยอมปฏิบัติตามกติกาและกรรมการเตือนแล้วยังไม่เชื่อฟัง
8.6 ไม่ยอมปฏิบัติตามคำเตือนของคู่เล่นอันถูกต้องตามกติกาข้อ 5.6 หรือ 6.2
8.7 ไม่มาแข่งขันตามกำหนด เว้นแต่คู่เล่นและคณะกรรมการฯ ยินยอม
8.8 ทำผิดวิสัยหรือมารยาทนักกีฬาที่ดี และกรรมการเตือนแล้วยังไม่เชื่อฟัง
กติกาข้อ 8.1 - 8.6 เป็นการปรับให้แพ้เฉพาะกระดานที่แข่งขันกติกาข้อ 8.7 - 8.8
เป็นการปรับให้แพ้การแข่งขันในนัดนั้น
9. การเสมอ
การเสมอในแต่ละกระดานเกิดจากกรณีใดกรณีหนึ่ง ดังนี้.-
9.1 ยังไม่มีการแพ้ชนะและคู่เล่นสมยอมให้เป็นเสมอกัน
9.2 มีการเดินล้อเลียนกันเกินกว่า 3 ครั้ง
9.3 มีการเดินวนเวียนไปมาเป็นเวลานานพอสมควรแต่ก็ยังไม่มีการแพ้ชนะกัน ในกรณีนี้ผู้
เล่นฝ่ายหนึ่งฝ่ายใดมีสิทธิ์ขอจำกัดจำนวนครั้งที่เดินเพื่อหาผลยุติสำหรับการแข่งขันกระดานนั้น
ถ้ากรรมการเห็นชอบจะกำหนดให้ฝ่ายเสนอเดินหมากต่อไปอีก 10 ครั้ง โดยกรรมการเป็นผู้นับเมื่อครบ 10 ครั้ง
แล้ว ปรากฏว่าสถานการณ์ยังไม่เปลี่ยนไปจากเดิมให้ถือว่าเสมอกัน แต่ถ้าสถานการณ์เปลี่ยนไปจากเดิม
ให้แข่งขันกันต่อไปจนกว่าจะรู้ผล
10. การแข่งขันประเภททั่วไป
10.1 จัดแบ่งนักกีฬาออกเป็นสายการแข่งขันไม่น้อยกว่า 16 สาย
และจัดมือวางให้เหมาะสมโดยใช้สถิติจากผลการแข่งขันในสนามแข่งขันต่างๆ เช่น กฟภ. เชียงใหม่ สนามหลวง
10.2 การแข่งขันรอบแรก ให้นักกีฬาในแต่ละสายพบกันหมด เกมละ 4 กระดาน แต่ละกระดาน ชนะได้ 2 คะแนน
เสมอได้ 1 คะแนน และแพ้ได้ 0 คะแนน นักกีฬาที่ได้คะแนนสูงสุดอันดับ 1 แต่ละสายได้เข้าไปเล่นรอบสอง
ทั้งนี้ในแต่ละคู่ที่ มีผลการแข่งขันได้คะแนนเสมอกัน
ก็ให้บันทึกคะแนนตามที่เสนอกันนั้นโดยไม่ต้องต้องแข่งต่อ แต่ในกรณีที่การแข่งขันรอบแรกสิ้นสุดแล้ว
มีนักกีฬาได้คะแนนสูงสุดเท่ากัน ให้ดูจากผลการแข่งขันระหว่างผู้ที่มีคะแนนรวมสูงสุดเท่ากัน
หากผลเสมอกันให้นับคะแนนย่อยของการแข่งขันในรอบแรกทั้งหมดหากยังคงเสมอกันให้กลับไปแข่งขันแบบทั่วไปอีกหน
ึ่งกระดานโดยเสียงทายหาผู้เดินก่อนฝ่ายใดเข้าฮอสได้ก่อนให้เป็นผู้ชนะ(กระดานทอง)
10.3 การแข่งขันรอบสองจนถึงรอบรองชนะเลิศ ให้แข่งขันแบบแพ้คัดออก เกมละ 6 กระดาน คู่ใดมีคะแนนเสมอกัน
ให้แข่งขันต่ออีก 2 กระดาน ถ้ายังเสมอกันอีก ให้แข่งขันต่ออีก ครั้งละ 1 กระดาน โดยเพิ่มหมากคราวละ 1
ตัว และเสี่ยงทายเพื่อเดินหมากก่อน (ถ้ากระดานที่ 1 หรือ 2 มีผลแพ้ชนะแล้วให้เกมยุติทันที
โดยไม่ต้องแข่งต่อถึงกระดานที่ 3) ถ้าแข่งถึงกระดานที่ 3 แล้ว ยังมีผลเสมอกันให้กลับไปแข่งแบบทั่วไปอีก
1 กระดานโดยเสี่ยงทายหาผู้เดินก่อนฝ่ายใดเข้าฮอสได้ก่อน เป็นผู้ชนะ
10.4 การแข่งขันรอบชิงชนะเลิศ ให้คู่ชิงชนะเลิศแข่งขัน 8 กระดาน หากผลการแข่งขันเสมอกัน
ให้แข่งขันต่ออีก 4 กระดาน หากยังเสมอกันอีกให้แข่งขันต่ออีกครั้งละ 1 กระดาน ไม่เกิน 3 ครั้ง
โดยเพิ่มหมากครั้งละ 1 ตัวและเสี่ยงทายเพื่อเดินก่อน (กระดานที่ 1 หรือ 2 มีผลแพ้ชนะและให้เกมยุติทันที)
หากผลการแข่งขันสิ้นสุดแล้วยังเสมอกัน ให้แข็งขันแบบกระดานทองเพื่อหาผู้ชนะเลิศ
11. การแข่งขันประเภทพิเศษ
11.1 การแข่งขันประเภทพิเศษ แบ่งออกเป็น 2 แบบ แบบแรก เบี้ย 8 ตัว เป็นฮอส 1-3 ตัว แบบที่สอง
สองก้าวบังคับ
11.2 นักกีฬาที่เข้ารอบ 16 คน ประเภททั่วไป ได้สิทธิ์เข้าแข่งขันประเภทพิเศษทั้งสองแบบ แบบละ 8 คน
โดยคณะกรรมการจะทำการคัดเลือกดังนี้
11.2.1 ผู้แพ้จากประเภททั่วไปรอบที่ 2 จำนวน 8 คน คณะกรรมการจะถือว่าเป็นมืออันดับ 9 16
โดยจะจัดอันดับตามลำดับมือวางที่คณะกรรมการประกาศไว้ก่อนการแข่งขัน แล้วประกบคู่ มือ 9 พบ มือ 10, มือ
11 พบ มือ 12, มือ 13 พบ มือ 14, มือ 15 พบ มือ 16 รวม 4 คู่
ทำการแข่งขันไปพร้อมกับการแข่งขันประเภททั่วไปรอบที่ 3
(ใช้กติกาเดียวกัน)ผู้ชนะของแต่ละคู่จะเป็นผู้ได้รับสิทธิเลือกว่าจะลงเล่นประเภทพิเศษแบบใด
และผู้แพ้ของแต่ละคู่จะต้องเลือกประเภทพิเศษแบบที่ เหลือ
11.2.2 ผู้แพ้จากประเภททั่วไป รอบที่ 3 จำนวน 4 คน คณะกรรมการจะถือว่าเป็นมืออันดับ 5 8
โดยจะจัดอันดับตามลำดับมือวางที่คณะกรรการประกาศไว้ก่อนการแข่งขัน แล้วประกบคู่ มือ 5 พบ มือ 6 และ มือ
7 พบ มือ 8 รวม 2 คู่ ทำการแข่งขันไปพร้อมกับการแข่งขันประเภททั่วไป รอบที่ 4
(รอบรองชนะเลิศ)(ใช้กติกาเดียวกัน)
ผู้ชนะของแต่ละคู่จะเป็นผู้ได้รับสิทธิเลือกว่าจะลงเล่นประเภทพิเศษแบบใด
และผู้แพ้ของแต่ละคู่จะต้องเลือกประเภทพิเศษแบบที่ เหลือ
11.2.3 ผู้ชนะจากการแข่งขันประเภททั่วไปรอบที่ 4 ถือเป็นว่าที่มือ 1 และ มือ 2 ของการแข่งขัน
ส่วนผู้แพ้ถือเป็นว่าที่มือ 3 และ มือ 4 คณะกรรมการจะทำการเสี่ยงทาย ระหว่างมือ 1 กับมือ 2 และระหว่าง
มือ 3 กับมือ 4 รวม 2 ครั้ง
ผู้ที่เสี่ยงทายได้ในแต่ละครั้งจะเป็นผู้ได้รับเสิทธิเลือกว่าจะลงเล่นประเภทพิเศษแบบใด
และผู้ที่เสี่ยงทายไม่ได้ในแต่ละครั้งจะต้องเลือกประเภทพิเศษ แบบที่เหลือ
11.2.4 การจับคู่เพื่อแข่งขันในแต่ละแบบคณะกรรมการ จะใช้วิธีจับฉลาก
เพื่อกำหนดว่านักกีฬาคนใดได้อักษรอะไร จาก A H โดยประกบคู่ดังนี้
11.3 กติกาการแข่งขันประเภทพิเศษ เบี้ย 8 ตัว เป็นฮอส 1-3 ตัว แข่งแบบแพ้คัดออก
ในรอบแรกและรอบรองชนะเลิศ ให้แข่งขันเกมละ 6 กระดาน กำหนดตัวหมากเป็นเบี้ย 7 ตัว และ ฮอส 1 ตัว
(วางที่ตารางเลข 4 และ 29) ถ้าผลการแข่งขันเสมอกัน ให้แข่งต่ออีก 2 กระดาน
ถ้ายังเสมออีกให้แข่งขันต่ออีกคราวละ 1 กระดาน กระดานแรกให้มีฮอส 2 ตัว(วางที่ตารางเลข 3,4 และ 29,30)
และเสี่ยงทายเพื่อเดินหมากก่อน ถ้ารู้ผลแพ้ชนะก็ให้ยุติการแข่งขัน ถ้าเสมอให้แข่งต่อกระดานที่สอง
โดยให้มีฮอส 3 ตัว (วางที่ตารางเลข 2,3,4 และ 29,30,31) และเสี่ยงทายเพื่อเดินหมากก่อน
ถ้ารู้ผลแพ้ชนะให้ยุติการแข่งขัน แต่ถ้าเสมอ ให้กลับไปเล่นแบบเบี้ย 7 ตัวและฮอส 1 ตัว อีก 1
กระดานโดยเสี่ยงทายเพื่อเดินหมากก่อน ฝ่ายที่สามารถเดินเบี้ยเข้าฮอสได้ก่อนถือเป็นผู้ชนะ รอบชิงชนะเลิศ
ให้แข่งขัน 8 กระดาน เบี้ย และฮอสเหมือนรอบแรก ถ้าผลการแข่งขันเสมอกันให้แข่งขันต่ออีก 4 กระดาน
ถ้ายังเสมอกันอีกก็ให้แข่งขันต่ออีกคราวละ 1 กระดาน โดยเปลี่ยนเบี้ยเป็นฮอส 2 ตัว หรือ 3 ตัว
ใช้กติกาเหมือนรอบรองชนะเลิศ ถ้าผลที่สุดเสมอกันให้กลับไปเล่นแบบเบี้ย 7 ตัวและฮอส 1 ตัว อีก 1
กระดานโดยเสี่ยงทายเพื่อเดินหมากก่อน ฝ่ายที่สามารถเดินเบี้ยเข้าฮอสได้ก่อนถือเป็นผู้ชนะ
11.4 กติกาการแข่งขันประเภทพิเศษ สองก้าวบังคับ แข่งแบบแพ้คัดออก ในรอบแรกและรอบรองชนะเลิศ
ให้แข่งขันเกมละ 6 กระดาน ถ้าผลการแข่งขันเสมอกันให้แข่งขันต่ออีก 2 กระดาน
ถ้ายังเสมอกันอีกก็ให้แข่งขันต่ออีกคราวละ 1 กระดาน กระดานแรกเปลี่ยนกติกาเป็น 3 ก้าวบังคับ
และเสี่ยงทายเพื่อเดินหมากก่อน ถ้ารู้ผลแพ้ชนะก็ให้ยุติการแข่งขัน ถ้าผลเสมอให้แข่งต่อกระดานที่สอง
เปลี่ยนกติกาเป็น 4 ก้าวบังคับ และเสี่ยงทายเพื่อเดินหมากก่อน ถ้ารู้ผลแพ้ชนะให้ยุติเกมการแข่งขัน
แต่ถ้าเสมอก็ให้กลับไปเล่นแบบ 2 ก้าว บังคับอีก 1 กระดานโดยเสี่ยงทายเพื่อเดินหมากก่อน
ฝ่ายที่สามารถเดินเบี้ยเข้าฮอสได้ก่อนถือเป็นผู้ชนะ สำหรับรอบชิงชนะเลิศให้แข่งขัน 8 กระดาน
ถ้าผลเสมอกันให้แข่งขันต่ออีก 4 กระดาน ถ้ายังเสมอกันอีกก็ให้แข่งขันต่อคราวละ 1 กระดาน
เปลี่ยนกติกาเป็น 3 ก้าว หรือ 4 ก้าวบังคับเหมือนรอบรองชนะเลิศ ถ้าผลที่สุดเสมอกันให้กลับไปเล่นแบบ 2
ก้าว บังคับอีก 1 กระดานโดยเสี่ยงทายเพื่อเดินหมากก่อน
ฝ่ายที่สามารถเดินเบี้ยเข้าฮอสได้ก่อนถือเป็นผู้ชนะ
12. การแข่งขันประเภทเยาวชน
12.1 จัดแบ่งนักกีฬาออกเป็นสายการแข่งขันไม่น้อยกว่า 16 สายโดยในรอบแรกให้จับฉลากประกบคู่แข่งขัน
การนับคะแนนและกติกาเหมือนประเภททั่วไป
12.2 การแข่งขันรอบแรก จนถึง รอบก่อนรองชนะเลิศ แข่งคู่ละ 4 กระดาน ถ้าเสมอให้แข่งแบบกระดานทอง
เพื่อหาผู้ชนะ
12.3 การแข่งขันรอบรองชนะเลิศให้แข่งคู่ละ 6 กระดาน ถ้าเสมอให้แข่งแบบกระดานทองเพื่อหาผู้ชนะ
12.4 การแข่งขันรอบชิงชนะเลิศให้แข่งขัน 6 กระดาน หากเสมอให้แข่งต่ออีก 2 กระดาน
ถ้ายังเสมอกันอีกให้แข่งแบบกระดานทองเพื่อหาผู้ชนะ
13. กรรมการ
13.1 กรรมการผู้ตัดสิน มีหน้าที่ควบคุมให้การแข่งขันเป็นไปตามกติกาโดยเคร่งครัด
ถ้าเกิดกรณีที่กรรมการผู้ตัดสินไม่อาจวินิจฉัยได้ ให้ขอความเห็นจากคณะกรรมการจัดการแข่งขันทันที
หากมีความขัดแย้งกัน ประธานฯจะเป็นผู้ชี้ขาด
13.2 ในกรณีที่มีเหตุผลอันสมควร ประธานฯ มีอำนาจที่จะเปลี่ยนตัวกรรมการผู้ตัดสินได้
14. การเปลี่ยนแปลงกติกา
คณะกรรมการฯ ทรงไว้ซึ่งสิทธิที่จะแก้ไข ปรับปรุง หรือเพิ่มเติมกติกา สำหรับการแข่งขันแต่ละครั้ง
เพื่อความเหมาะสม และต้องแจ้งให้ผู้เข้าร่วมการแข่งขันทุกคน ได้รับทราบก่อนเริ่มการแข่งขัน
15. บทเฉพาะกาล
กรณีใดที่มิได้ระบุไว้ในกติกาและอาจทำให้เกิดเป็นข้อสงสัยขึ้นได้ ให้เป็นหน้าที่ของคณะกรรมการฯ พิจารณา
ชี้ขาด และให้ถือเป็นข้อยุติ
*****************************************
- 
ได้ทาง